پایگاه خبری تحلیلی هزارماسوله22:00 - 1400/06/21

تدارکو ناسای پەی پەڕتافنای تلسکوپو ئاسمانی"جێمز وێب"ی

هەرمانەو مونتاژ و تاقیکاری تلسکوپو ئاسمانی جێمز وێبی(JWST)کە مشیۆ بۆ بە یاگەنشینو تلسکوپو ئاسمانی هابێلی،یاوان کۆتایی و قەرارەن پەی پەرتافنایش کیاستەو پایگای ئاسمانی"گویان"و فەڕانسەی بۆ.

به گزارش هزارماسوله ،"گریگوری ئل ڕابینسۆن"(Gregory L. Robinson) سەرپەرس و چەمذارو ئی پروژەیە ماچۆ:ئەنجام و ڕاوبەردەی تلسکۆپو ئاسمانی جێمز وێبی (James Webb Space Telescope) یاوان کەڕەتی کۆتایی و ئینە پسەو هاز و تەوانێ تایوەتیەنە پەی ئێمە،یانی سەفەرێ زانشتیێ تەری دەس پەنە مەکەران و ئینە خەیلێ بائەرزشەن. 

هەرمانە و تست و تاقیکاری کۆتایی ئی تلسکوپیە و هەرپاسە فەراهەم کەردەی کاردەستێ پەنەواز بە تکنولوژیه خاس،فرە سەخت و ئاڵۆس بێ و جە تکنولوژی وەڵکەوتەی بەهرە گیریان یانی عانو پەرتافنای مشیۆ وەرگە بگێرۆ و ئیجا دلێ موشەکیەنە باخنیۆ و جاسازی بکریۆ تا بە ئاسانی بتاوۆ وێش واز بکەرۆ و جە یاگێ تایین کریای بوەزۆرە،

سیستمو کیاستەی و پیاذەبیەش پی جۆرەنە کە ۳۰ دەیەقێ شۆنەو پەرتافنایش چا ڕاکتێ جیامذۆ و ماوێ کەمتەر جە یەک ڕۆیچ چایاگە تایین کریایشەنە سەقامگیر مذۆ. 

جە دەم و دەستگای کارلوای وەڵکەوتە و هازداری پەی ئی تلسکوپەیە ئیستفادە کریان و پیجۆرە تەوانایی کۆکەردەی دەیتا و کارانێ فرەتەریش هەن و وەختارێ ئینە چەنی تلسکوپو هابێلی سەنگ و مەحەک مەکریۆ،ئەرزش و تاقانەیی ئی تلسکوپیە وێش نیشانە مەذۆ. 

شناسایی گۆگیڵ و هەساریێ ئەوپەڕو ڕوجیاری و نیشان دای شاکلە و ساختاریشان جە تایوەت مەندی ئی تلسکوپە تازەیەنە کە ئینە بەڕاسی دەسکەوتێ عالەن و جە دیدی زانشتیوە بابەتی کرێڵێ و موهیمەن. جەواقع تلسکوپو جێمز وێب(چەمو ناسای)پسەو گەوەرتەرین دیدگای زانشتێو ئاسمانی جهانی مەژناسیۆ و ئەرەمەرزنایش چی ساڵێنە(۲۰۲۱ی عیسایی)هەنگامێ بەرزەنە پەی شناسایی سڕ و نەهانو ساختارو گەردونی ڕۆجیاری و دیاری دای پەرس و بابەتانێ ئەوەشاریای و دوردەسەیاو و ئینێ پەی زانشتمەندێو ئاسمانو شەوێ چێوانێ کەمێ نیەنێ. 

جێمز وێب پروژێ گەورەی میان نەتەوەییەن کە جە لاو ناسای و بە هامرایی ئاژانسو ئاسمانی ئوروپای(ESA)و ئاژانسو ئاسمانی کانادای هەرپاسە دەست گرویی و هامکاری زانشتی هەزاران موهەندس و کاربەڵەد و زانشتمەند جە ۱۴ وەڵاتێ جهانی مەلۆڕاوە. 

سەیوانو(سایەبان)ڕۆجیاری ئی تلسکوپیە ئەننازەو زەمینو تنیسێن و پەی دەس پەنەکەردەی سەرەتایی جە جامێ ۶.۵ میتری کەلک گیریان و ئینە یانی شۆرشێ گەورە جە زەمینەو زانشتو هەسارەشناسی و ئاسمانوشەوێ ناڕاوە.

 تلسکوپو ئاسمانی جێمز وێب(JWST) به جۆرێ یاگەنشینو تلسکوپانێ وەڵینی پسەو هابێل(Hubble)،کەپلێر(Kepler) و سپیتزێریەن(Spitzer)کە شفحەکاری ئی تلسکوپانە جوبران مەکەرۆ و مەوەرۆ ڕاوە و ئەرکو ناتەمامی کاری ئی تلسکوپانە جابجا مەکەرۆ. بابەتێ کە مشیۆ ئیشارەش پەنە کریۆ ئینەنە کە ئی تلسکوپە دما پەڕتافنای ڕوەو ئاسمانی،۱.۵ میلیون کیلومیتری مەویارۆ تا میاوۆ یاگێ سەقام گێرتەی یا "لاگرانژ"ی(L2). ئی یاگێ نا ڕاگای ڕاسەڕاو(مستقیم) ڕۆجیار و زەمینیەنە و پیجۆرە "JWST"مەگنۆ سەرو ئا بازنەیە کە سالانە گۆ زەمینی دەورو ڕۆجیاری مەویارۆش و گوزەرش چەنە مەکەرۆ.