سرویس زبان هورامی هزارماسوله/

کەکڵەمێشێ ۹۹ میلیون ساڵەشا ئێستەنۆ

سرویس: بخش هورامیکد خبر: 299754|21:06 - 1400/07/02
نسخه چاپی
کەکڵەمێشێ ۹۹ میلیون ساڵەشا ئێستەنۆ
کەکڵەمێشەی ۹۹ میلیون ساڵە زانشتمەندێ جە دلێو وێژەنو(شیرە) درەختێوە جە وەڵاتو برمەی،

به گزارش هزارماسوله ، ئی کەکڵەمێشە جە خانوادەو(چێرشاخەو) "لاگونومیگوپاید"یەن(Lagonomegopid) [ئی جۆر کەکڵەمێشێ قڕشان کەوتەنەنە و نەمەنێنێ] و کەوتەن دامو شیرەو درەختی و تلیان پۆرەشەرە و پاسە کە دیارەن دەسش نواردەن و نواڕیان و عازا و ئەننامیش تا ئیسەتێ هەرپسەو وێش ساق مەنەن و تێک نەشیەن. 

زانشتمەندێ بە کەڵک گێرتەی جە سی تی ئێسکەنی یەرەچەمی(سەبعدی) تاواشان چەمێ و هەرپاسە بەچکێو دلێو هێڵێو ئا کەکڵەمێشە ئەذایە (مادر)شناسایی بکەرانێ. 

ئی کەکڵەمێشە دوێ چەمێ گەورێش هەنێ کە نای وەرو سەرەیشەنە و ساختار و تەشکو ئی چەمانە پسەو چەمێو کتێ بە تاریکی شەوێ ئامێنیرە(شەوژی/شب زیست) یانی جە دلێ تاریکیەنە،تیشکی هۆرمەگیڵنۆوە و مونعەکێس مەکەرۆ. 

"پۆل سالدون"پروفسوری حەشەرەشناس جە زانشتگاو کانزاسو ئامریکای ماچۆ:"ئی کەکڵەمێشە دەرونو شیرەو ئی درەختیە وەش وەشێ دیارەن بەجۆرێ کە وێش وستەن سەرو کیسەو هێڵەکانش و تاخایەتێ مەتاومێ ئا بەچکێچە کە خەریکێنێ دلێو هێڵەکانەنە بەرمیان خاس بوینمێشان.

 ئی کەکڵەمێشە وەڵێو ئانەیە شیرەو درەختی بمجیۆ ملشەرە و پۆشنۆشەره،کەوتەن دلێ تڵیشەو پۆسو درەختی و ئێستەیەو نمونەو پێسە فوسیلێ چی حەشەراتیە نایاب و فرە کەمەن و بەڕاسی چی جۆرە فوسیلانە کە کەوتێبان دامەو شیرەی و بەذەنشان نەشیویابۆ، کەم ئێزیاینێوە." 

وردەکاری زانشتی سەرو شیرەو ئی درەختیە ئینەمانە پەی ئاشکرا مەکەرۆ کە ئی کەکڵەمێشە ئەذانە(مادر)،و هێڵێ و هەرپاسە بەچکێ تازە بەرئامەی دلێو ئی هێڵانشە کۆکەردێنێ دەورو وێش و چەنەشان نیگاداری و چەمذاری مەکەرۆ. 

کەکڵەمێشێ ئەذای پەی وەی کەردەی و پارێزنای بەچکەکانشان تەقالای فرێ مەکەران و ئینە جە دلێو کەکڵەمێشانەنە جۆرێ سازگاری چەنی ئاژەی ئی حەشەرەیە میاونۆ وەراوەر پا ژیوگایە دلێشەنە مەژیوۆ.

 کەکڵەمێشە چێرشاخەو"بەندپایان"یەن و پەی یوەم جاری جە ۳۵۹ تا ۲۹۹ میلیون ساڵێ چیوەڵی(سەردەمو زەمین شناسی کەربۆنیفیر/Carbonifer)ئاشکرای بیەنێ و کەوتێنێ بەرۆ. 

نظر شما

دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیریت در وب سایت منتشر خواهد شد