زبان و گویش مردم استان کرمانشاه در یک نگاه

زبان کردی دارای چهار شاخه اصلی است و ‪۶۰گونه گویشی را در بر می‌گیرد. چهار شاخه اصلی زبان کردی شامل کرمانج جنوب ، کرمانج شمال ، کردی کرمانشاهی و اورامی و گوران است که هر یک گویشهای خاصی را شامل می‌شود. کرمانج جنوب در ایل جاف در کرمانشاه رایج است. کردی کرمانشاهی است که خاص قبایل ، ایلات و عشایر استان کرمانشاه و ایلام است. این شاخه از زبان کردی دارای گویش معیار است و آن کردی کلهری است.

گویش اکثریت مردم کرمانشاه کردی کلهری است و در کنار آن فارسی کرمانشاهی نیز که اختلاطی از کردی کلهر با زبان فارسی است از ‪۲۰۰سال پیش در این استان رایج شده است. شاخه چهارم زبان کردی اورامی و گوران است که در منطقه اورامانات کرمانشاه رایج است. تمام اشعار سروده شده به زبان کردی تاکنون به این گویش سروده شده است. در چند سال اخیر نیز گویش وران دانش آموخته گویش کلهر شروع به سرودن شعر در این گویش کرده‌اند. در میان این گویشها کردی کلهری بیشترین گویش ور را در استان دارد و لری محدودترین گویش در استان کرمانشاه است. آنچه امروز ملموس است گویشهای محلی به واسطه مسایلی در حال از بین رفتن است؛ دور شدن مردم گویش ور از خاستگاه اولیه خود یعنی زیست بوم و قرار گرفتن در بخشها و شهرهای جدید ، تداخل فرهنگها و گویشها و زبانهای گوناگون ، گوناگونی اقلیمها و جغرافیای شهر‌ها و روستاها ، مهاجرت ، سواد آموزی و دور شدن از گویش مادری از جمله دلایل است.