جناب حجت الاسلام و المسلمین دکتر حسن روحانی
ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران
طرفه حالی که به یک حرف زبان نگشادیم
قاف تا قافِ جهان پر شد از افسانه‌ی ما
«جامی»
با سلام و احترام و سپاس که دردهایمان را مجال گفتن دادی.
واژه‌ی کوردستان برای اولین بار در قرن ۱۲ میلادی مقارن با فرمانروایی سلطان سنجر بکار برده شد و آن دلالت بر سرزمینی است که کوردها در آن سکنا دارند. در قرن ۱۵ و در جنگ چالدران این سرزمین پهناور تَرَک برداشت و امپراطوری عثمانی با پیروزی بر شاه صفویه بیش از دو سومِ آن را از مام میهن جدا کرد و بعدها توسط استعمار پیر انگلیس شقه شقه شد و در میان سه کشورِ ترکیه، عراق و سوریه تقسیم گردید، اما با وجود این انشقاق همچنان کوردستان نامی شناخته شده برای همه‌ی کوردها و پل پیوندِ سه فرهنگ جغرافیایی یعنی ایران، ترک و عرب است. امروز به لطف تکنولوژی و تحولات رسانه‌یی که صداها را به هم می‌رساند سرزمین کهن و تاریخی کوردستان در خاورمیانه با فرهنگ و تمدن آریایی ارتباط استراتژیک و تاریخی دارد و در برابر استحاله‌ی فرهنگی و جبری ترک‌ها و عرب‌ها مقاومت می‌کند و نگاه نوستالژیکش به فرهنگ و تمدن سرزمین آریایی ایران دارد. ۴۰۰ سال پیش سه شاعر و اندیشمند کورد فقی طیران و ملای جزیری در کوردستان ترکیه و ۲۵۰ سال پیش شیخ رضا طالبانی در کوردستان عراق به زبان فارسی شعر سروده‌اند تا این ارتباط تاریخی همچنان ماندگار بماند. مناطق کوردنشین ایران شامل نیمی از استان آذربایجان غربی و استانهای کوردستان، کرماشان و ایلام و بخش‌هایی از استانهای همدان و لرستان است با جمعیت حدود ۲ میلیونی کوردهای ساکن خراسان شمالی با تعریف کوردزبانان ایران که جمعیتی بیش از ۹ میلیون نفر را از جمعیت ایران موزائیکی تشکیل می‌دهند که با گویش‌های مختلف که زیر مجموعه‌ی زبان کوردی هستند تکلم می‌کنند. مردمانی اصیل و آریایی که با پیروی از مذاهب شیعه و اهل سنت و معتقدان به طریق یارسان که حدود ۵ میلیون را کوردهای شیعه و بیش از ۴ میلیون دیگر را اهل سنت و یارسان تشکیل می‌دهند.
مردمانی که در تاریخ گذشته و امروز ایران نقشی تاریخی ایفا نموده و در ۲۴ خرداد به پیام اعتدال و عقلانیت جنابعالی در اوج دلسوزی و سادگی و به دور از هرگونه تظاهر و نفاق و حتی سهم‌خواهی به پای صندوق‌های رأی آمدند و نجابت و شرافت خود را عملاً نشان دادند و تحول تاریخی در فضای سیاسی ایران به وجود آوردند و جنابعالی را از میدان نیاوران تا خیابان پاستور همراهی کردند و امروز هم چشم به وعده‌ها و بیانیه‌های انتخاباتی حضرت‌عالی دوخته‌اند برای در نظر گرفتن موارد و مسائل قابل بحث که در ذیل می‌آید:
۱- تلاش ترکیه برای حذف ایران در حل مسئله کوردها
بی شک جنابعالی به عنوان تنها رئیس جمهوری که با انتشار بیانیه‌ی اقوام و مذاهب از شعارهای سالهای گذشته‌ی مسئولان جمهوری اسلامی عبور کرده و حتی پربارتر از قانون اساسی به حقوق این ملت نجیب اعتراف و وعده اقدامات عملی داده‌اید که این اقدام در زندگی سیاسی شما ثبت تاریخ می‌شود و نام شما جاودان خواهد ماند.
در ماه گذشته که حکم جناب دکتر یونسی را به عنوان دستیار ویژه اقوام و مذاهب صادر کردید همتای ترکیه‌ای جنابعالی آقای رجب طیب اردوغان نخست وزیر ترکیه نیز همان روز بسته‌ای ۶۳ ماده‌ای را برای حل مسئله‌ی کوردها و علوی‌ها در ترکیه صادر کرد.
امروز که این نامه را برای شما می نویسم آقای اردوغان با دعوت از جناب مسعود بارزانی رهبر اقلیم کوردستان عراق به شهر دیاربکر پایتخت فرهنگی و سیاسی کوردستان ترکیه، با همدلی و همکاری گامهای تاریخی مهمی را برای حل مسئله کوردها در ترکیه برداشته و کوردهای ترکیه نیز امیدوارانه این اتفاق میمون را جشن گرفته‌اند و پایان جنگ و خونریزی را اعلام کرده‌اند تا با آشتی و صلح و گفت و گو در جهت مصالح ملی ترکیه حرکت کنند و بی‌شک این تحولی بزرگ در حل مسئله جمعیت ۲۰ میلیونی کوردهای ترکیه است و اردوغان برای اولین بار از رهبران بزرگ کوردها ژنرال بارزانی و قاضی محمد تجلیل کرد و شکر خدا را به جای آورد که آشتی بر کوردستان ترکیه حاکم است و دیگر کسی کشته نمی‌شود. او دستور داد تا در ۱۰ دانشگاه ترکیه زبان کوردی تدریس شود. همچنین براساس دستور نخست وزیر تمامی شبکه‌های تلویزیونی که به زبان کوردی برنامه پخش می‌کنند در مجموعه‌ی ماهواره‌ای تٌرک‌سات قرار گیرند تا هم به زبان کردی رسمیت بخشیده باشد و هم استفاده از آن‌ها در ترکیه قابل دسترس‌تر باشد.
همچنین در ۲۰ و ۲۱ آبان در آنکارا مرکز مطالعات استراتژیک خاورمیانه که مرکزی بین‌المللی است، کنفرانسی بین المللی برای مسئله کورد در ترکیه و ایران برگزار کرد که همه‌ی کوردهای منطقه در آن حضور داشتند و پیرامون حل مسئله کورد در ایران و ترکیه به ایراد سخنرانی پرداختند، هر چند متأسفانه خبری از نمایندگان کوردهای کوردستان ایران نبود. و اینگونه است که سرزمین سبز کوردستان اینک در خاورمیانه خواستگاه ژئوپولوتیک خود را باز یافته و تأثیرات آن بر کشورهایی که در آن کوردها ساکن هستند رو به افزایش است، البته تحلیل‌های استراتژیست حزب توسعه و عدالت داوداوغلو وزیر امور خارجه ترکیه و نویسنده کتاب عمق استراتژیک برای گسترش و نوسازی اندیشه عثمانی‌گری و نقش رجب طیب اردوغان در امور کوردهای ترکیه، عراق و سوریه و رقابتش با ایران و به تصور به حاشیه‌راندن ایران را نباید نادیده گرفت که می‌توان گفت به نوعی هم موفق بوده‌اند، همچنانکه در غیبت ایران در کوردستان عراق، ترک‌ها سالانه حدود ۱۲ میلیارد دلار از فعالیت‌های اقتصادی درآمد کسب می‌کنند.
۲- سیاست‌های حکومت‌های گذشته پیرامون کوردها در منطقه
امروز زمان تجزیه و تحلیل حوادث گذشته نیست، بلکه زمان تدبیر برای پایان دادن رنج ۳۴ ساله است، چرا که کوردستان ۱۳۹۲ با کوردستان ۱۳۵۸ تفاوت بسیاری دارد و ۶۰ درصد جمعیت آن را نسلی جوان تشکیل می‌دهند که در سالهای اول انقلاب یا کم سن و سال بوده‌اند و یا به دنیا نیامده بودند و اکنون با رویکرد مدرن امروزی به مسائل ایران و کوردستان می‌نگرند و مطالبات تاریخی و حقوق بشری را طلب می‌کنند. از سویی دیگر جنابعالی به خوبی آگاهید دوران جلسات چهار جانبه‌ی آقایان ولایتی وزیر خارجه ایران، فاروق الشرع وزیر خارجه سوریه، طارق عزیز وزیر خارجه عراق و چیلر وزیر خارجه ترکیه برای مهار جنبش کوردها به تاریخ پیوسته است. امروز در عراق هوشیار زیباری کورد جانشین طارق عزیز شده و در جهان برای کوردها لابیگری می‌کند و در سوریه نیز کوردها منطقه‌ی خودمختار تشکیل داده‌اند و حکومت آقای فاروق الشرع هم به زودی به تاریخ خواهد پیوست. در ترکیه هم آقای داوداوغلو در مخالفت با سیاست‌های آتاتورک اکنون با نگاه استراتژیک خود در پی حل مسئله کوردهای ترکیه و تثبیت اقلیم کوردستان عراق در منطقه و جهان است. بی‌شک تحولات جهانی و منطقه‌ای و عمق جنبش مدنی مردمان کورد زبان در ایران نقش مثبتی، هم برای جانشین آقای ولایتی یعنی دکتر ظریف وزیر امور خارجه ایران را می‌طلبد تا در اجرای قانون اساسی و بیانیه‌ی اقوام و مذاهب رئیس جمهور نسبت به احقاق حق مردمان کوردزبان در ایران گامهای مثبتی برداشته شود تا در برابر فشارهای حقوق بشر در محافل بین المللی حرفی برای گفتن داشته باشد.
اکنون که خداوند متعال جنابعالی را در برابر این تصمیمات تاریخی قرار داده تا در جهت حفظ منافع ملی و تلاش در مسیر وحدت و همبستگی ملی و حقوق شرعی و قانونی که تا کنون نادیده انگاشته شده با حکمت و مصلحت اندیشی در سرزمین موزائیکی اقوام و مذاهب ایران به این شعار انتخاباتی خود که بیان کردید: من سرهنگ نیستم حقوق دان هستم، عمل و فراموش نفرمائید این مردمان بر گردن شما حق دارند.
۳- کارنامه ۱۰۰ روزه دولت تدبیر و اعتدال
اینک که ۱۰۰ روز از دوران ریاست شما می‌گذرد، با ارزیابی کارنامه‌ی وزرا و جلساتی که با حضور آقای یونسی داشته‌ایم متأسفانه باید بگویم هیچ کدام از وزرای کابینه برنامه‌ای در راستای بیانیه‌ی جنابعالی پیرامون اقوام و مذاهب و وعده‌های انتخاباتی جنابعالی که به مردمان این سرزمین داده بودید ندارند و مشورتی با نخبگان مناطق کوردنشین پیرامون مشکلات ویژه این منطقه نداشته‌اند، جز در یک مورد که آن هم مصاحبه‌ی آقای فانی وزیر آموزش و پرورش پیرامون تدریس زبانهای قومی در مدارس بوده است و باید اذعان داشت کارنامه وزرای جنابعالی در رابطه با مناطق قومی و مذهبی کارنامه‌ی قابل قبولی نیست و لازم است آقایان توجیه شوند تا گوشه و کنار مناطق قومی و مذهبی ایران را هم ببینند و فراموش نکنند با رأی و هوشیاری سیاسی پیرمردان و پیرزنان اقوام ایرانی به این پست‌ها دست یافته‌اند.
از سوی دیگر وزرای شما متأسفانه گوش به فرمان به اصطلاح نمایندگان مجلس در مناطق کوردنشین هستند، در حالی که این آقایان نماینده، مشروعیت آنچنانی از سوی مردم مناطق کوردنشین ندارند، این‌ها برگزیدگان دولت مهرورزی هستند و نباید وزرای شما تسلیم نظرات غیرکارشناسی آن‌ها بشوند، بلکه باید از اهالی منطقه و فعالان سیاسی و فرهنگی و دانشگاهی برنامه بخواهند و رویکرد دولت به منطقه رویکردی با توسعه متوازن و استفاده از قابلیت‌ها و پتانسیل‌های نادیده انگاشته شده سالهای دور و نزدیک باشد.
دیگر مشکل اساسی مسئولان، در تهران معطوف به نظرات کسانی است که در انتخابات در ستادهای جنابعالی فعالیت داشته‌اند. بسیاری از این افراد برای پست و مقام در این ستادها فعالیت کرده و با کمال تأسف می‌شنویم و می‌بینیم این ورشکسته‌گان سیاسی، مطالبات مردم مناطق کوردنشین را تا گرفتن یک پست مدیریتی چون معاون استاندار، فرمانداری و بخشداری برای خود تقلیل داده و گرفتن پست و مسئولیت اداری را تحت عنوان مطالبات مردم کوردستان مطرح می‌کنند. جناب آقای روحانی مطمئن باشید اگر شما هم کاندید نبودید این‌ها برای دیگر کاندیداها پوستر نصب می‌کردند، چون این عده دنبال مقام و موقعیت‌اند و سالهاست عادت به این کارها دارند و متواضعانه از جنابعالی می‌خواهم این رویکرد و حقیقت تاریخی را مدنظر داشته باشید که مطالبات مردم مناطق کوردنشین ایران تاریخچه‌ای بیش از نیم قرن دارد و با دادن پست مدیریتی به یک یا چند نفر کورد هیچ اتفاقی رویی نمی‌دهد همچنانکه می‌دانید در آن سالهای طلائی؟ در ترکیه خبرنگاری از آقای احمدی‌نژاد سؤال کرد که برای کوردهای ایران چه اقداماتی انجام داده‌اید ایشان در جواب گفتند ۲ نفر از معاونین رئیس جمهور کورد هستند، درست هم می‌گفت آقایان رحیمی و عزیزی دو معاون کوردزبان ریاست جمهوری بودند، اما به شهادت مردم، مناطق کوردنشین در آن سال‌ها یکی از تاریک‌ترین دوران خود را سپری کرد، چرا که آن‌ها را به خاطر مسائل کوردستان به این مسئولیت‌ها نگمارده بودند. دلیل طرح این مسئله این بود که همه بدانند نگاه جمهوری اسلامی بایستی همراه با شرایط زمانه نسبت به کوردستان عوض شود، زیرا با مسئولیت دادن به فرد یا افرادی بهانه‌ای برای نادیده انگاشتن مطالبات مردم تفسیر می‌شود. و همچنین دو وزیر کابینه جنابعالی آقایان بیژن نامدار زنگنه وزیر نفت و رحمانی فضلی وزیر کشور که کوردتبار هستند نباید فردا به عنوان امتیازی برای کوردهای کرماشان و خراسان شمالی محسوب شوند چرا که این دو نیز همانند معاونین احمدی‌نژاد به خاطر مسئله کوردها به این مسئولیت‌ها گمارده نشده‌اند. متأسفانه داستان همچنان همان خواهد بود که بوده است. و مردم فهیم منطقه کوردستان این رفتارهای مقطعی را خوب تجزیه و تحلیل خواهند کرد زیرا آن‌ها سالهاست شهروندی درجه دوم را تجربه می‌کنند.
۴- دستیار رئیس جمهور در امور اقوام و مذاهب
سیاست پنهان کاری و اقدامات نابخردانه پیرامون مناطق کوردنشین ایران را بارها با جناب دکتر یونسی طی جلسات مختلف پیرامون حل مسائل اقوام و مذاهب مطرح کرده‌ایم، ایشان هم با حسن نیت و با تدبیر علاقه‌مند به انجام اقداماتی در خور این مردم در مناطق قومی و مذهبی کشور است، اما متأسفانه حکم مسئولیت ایشان جنبه‌ی اجرایی ندارد و آنچه احساس می شود بی‌برنامگی نهاد ریاست جمهوری پیرامون اقوام و مذاهب هم شامل حال ایشان نیز شده است تا نتواند با توجه به علاقه و براساس رویکرد مثبتی که برای حل مسائل اقوام و مذاهب دارند اقدامات شایسته‌ای انجام بدهند.
بدین وسیله از جنابعالی انتظار داریم با درک عمیق مسائل قومی و مذهبی کشور در جهت حفظ همدلی و وحدت ملی همه‌ی ایرانیان و توجه به حقوق شهروندی، قانون اساسی و بیانیه اقوام و مذاهب در آغاز این مسیر سخت و طاقت‌فرسا برای حل مشکلات گامهای بلندتری بردارید و امیدهایی در دل این مردم با تدبیری که شعار شماست به وجود بیاورید و ضرورت این مقطع تاریخی در ایران را دریابید.
ما معتقدیم این موزائیک اقوام و مذاهب نشانه‌ی بزرگی و عظمت ایران است چنانچه همه‌ی ما برای گذار به دموکراسی با آن فهم مشترک از همدیگر و شنیدن صداهای متفاوت همه ایرانیان برسیم و به ستونهای تاریخی ایران یعنی کوردستان، آذربایجان، خوزستان و بلوچستان توجه نمائیم تا زیبایی‌های این رنگین‌کمان بیش از پیش در منطقه و جهان خودنمایی کند.
در این راستا پیشنهاد می شود حداقل دستور جلسه یکی از جلسات هیئت دولت به مسئله اقوام و مذاهب ایران را با حضور دکتر یونسی اختصاص دهید تا هیئت دولت براساس مصوبه رسمی موظف گردد در مسائل اقوام و مذاهب هماهنگی‌های بیشتری با ایشان و شورای راهبردی اقوام و مذاهب انجام بدهد.
۵- وضعیت اهل سنت در ایران
وضعیت اهل سنت در مناطق کوردنشین بویژه روحانیت و مدارس علوم دینی بسیار تأسف‌بار است و مسئولان ذیربط در این سال‌ها عملکرد مثبتی نداشته و ساختار سنتی مدارس علوم دینی و روحانیت اهل سنت را در اثر ناآگاهی و فقدان شناخت به هم ریخته‌اند و در نتیجه با حذف علمای صاحب نظر و دلسوز نظام و مردم باعث تقویت افکار سلفیت و رادیکال اهل سنت در مناطق کوردنشین شده‌اند. البته این مسئله مستلزم یک بررسی همه جانبه از سوی جناب دکتر یونسی است که بایستی در آینده به صورت جدی وارد این مقوله شده و جنابعالی را از وضعیت اسفبار روحانیت اهل سنت کوردستان قرار دهد و اگر تغییرات اساسی در مسئولیت‌های وارداتی و روحانیت اهل سنت صورت نگیرد کشور با بحران سلفیت و رادیکالیسم اسلامی اهل سنت روبرو خواهد شد و امروز نشانه‌های بارزی از این نتایج به خوبی قابل مشاهده است. اینگونه بی توجهی به جامعه بزرگ اهل سنت در ایران بی‌شک هزینه های قابل توجهی برای دولت جنابعالی در پی خواهد داشت. و توجه جدی جنابعالی به حل مسئله اهل سنت در ایران که حق شرعی و قانونی آنهاست باعث خواهد شد ایران از این فتنه خطرناک جنگ شیعه و سنی که در عراق، سوریه، پاکستان و افغانستان با بودجه‌های میلیاردی کشورهای عربی مدیریت می‌شود عبور کند.
همچنین یادآوری می‌کنم چندین ماهواره فارسی زبان از شیعه و سنی در خارج از کشور به جان اعتقادات مردم در ایران افتاده‌اند و این بحران را تشدید می‌کنند و در داخل هم مسئولان برنامه‌ها را می‌بینند و بدون هیچ راهکاری سکوت پیشه کرده‌اند.
امیدواریم این تذکر را جدی تلقی نمائید و اینگونه که آقایان در مناطق اهل سنت رفتار می کنند و علمای بزرگ اهل سنت را به حاشیه رانده‌اند در این آتش فتنه گرفتار خواهیم شد در حالیکه اسلام و مسلمانی حاکم بر مناطق اهل سنت ایران به ویژه در مناطق کوردنشین، تعریف خاص خود را دارد. اسلام در کوردستان دین، صلح، صفا، آرامش، وحدت، مهربانی و عرفان بوده است و مردمان این مناطق با این رفتارهای خشونت طلب وارداتی بیگانه بوده و حتی دین‌داری در کردستان با دیگر مناطق اهل سنت در بلوچستان، ترکمن‌صحرا و جنوب ایران دارای تفاوت‌های قابل توجه می‌باشد.
جنابعالی خوب می‌دانید طبق قانون اساسی تنها پست ریاست جمهوری برای اهل سنت ممنوع شده است، برای دیگر مسئولیت‌های دولتی اهل سنت هیچ منع قانونی ندارند، اما قانون‌های نانوشته حدود ۲۰ درصد از جمعیت ایرانیان اهل سنت را سالهاست به حاشیه‌ها رانده و نسل امروز اهل سنت در ایران که در ۱۴ استان کشور ساکن می‌باشند و از قومیتهای ترک، ترکمن، فارس، عرب، بلوچ و کورد هستند هنوز با آن تیتر خبرگزاری‌ها که سال گذشته به هنگام درگذشت یحیی صادق وزیری وزیر دادگستری شاپور بختیار نوشتند؛ «آخرین وزیر اهل سنت ایران درگذشت». کلنجار می‌روند؟!
در امورات مذهبی اهل سنت نمونه‌ای را خدمتتان عرض کنم، که در همه‌ی مناطق اهل سنت ایران اینگونه می باشد. در شهر پاوه که زادگاه راقم این سطور است ۳۴ سال است خواندن ۲ رکعت نماز عیدفطر و قربان باید با اجازه فرماندار یا فلان مقام امنیتی باشد و تاکنون اجازه داده نشده بر طبق فقه امام شافعی (رض) این اعیاد برگزار شود. در حالیکه در ۵۰ کیلومتری پاوه در کوردستان عراق یک حاکمیت کوردی ایده‌آل با همه‌ی آزادیهای مذهبی و سیاسی می‌درخشد و مردم بیچاره و مظلوم منطقه ما به چشمان همدیگر نگاه می‌کنند که به راستی در ایران چه خبر است و چرا اینگونه است؟! بعد توقع دارید که .... به فرموده‌ی امام شافعی (رض): به ما ظلم می‌کنند و توقع دارند برایشان دعا کنیم.
۶- نگاه راهبردی به مسئله کوردها
جنابعالی سال‌ها مدیر مرکز تحقیقات استراتژیک بوده‌اید، چندین عنوان کتاب و مقاله پیرامون تنوع قومی و حل مسائل و منازعات قومی در ایران با رویکرد علمی و آکادمیک به رشته‌ی تحریر درآورده‌اید، استحضار دارید جنبش ملی و مذهبی کوردستان ایران تاریخی طولانی دارد و مبارزات کوردها در خاورمیانه تاریخی بیش از یک قرن دارد یعنی کوردها در خاورمیانه همزمان با جنبش مشروطه در ایران در پی دموکراسی و احقاق حق خود بوده‌اند و رهبران این جنبش را شخصیتهای دینی و مذهبی رهبری کرده‌اند و در آغاز جنگ سرد جمهوری مهاباد در سال ۱۳۲۵ از بین رفت و در پایان جنگ سرد در سال ۱۳۷۰ کوردستان عراق متولد شد و در سایه‌ی این جنبش امروز در عراق حدود ۴۰درصد حکومت، ریاست جمهوری و وزیر خارجه از آن کوردها و از همه مهم‌تر زبان کوردی در کنار زبان عربی زبان رسمی کشور عربی عراق است. در ترکیه هم امروز همه‌ی مانیفیست مصطفی کمال آتاتورک علیه کوردها در یک قرن اخیر اینک توسط پیروان او مهر باطل می‌خورند و آخرین اقدام دولت رجب طیب اردوغان یک بسته‌ی ۶۳ ماده‌ای برای دموکراسی در ترکیه اعلام شده است که مجموعه قوانینی بود که آتاتورک علیه کوردها تصویب کرده بود و امروز خلاف آن تحت عنوان بسته دموکراسی به کوردها هدیه می شود و بعد از ۴۰ سال جنگ و کشته شدن ۰۰۰/۳۰ نفر، با عبدالله اوجلانِ در بند برای حل مسئله کوردها گفت و گو می‌شود چرا که منافع ملی و امنیت ملی کشور و حقوق شهروندی مردمان آن سرزمین سرلوحه‌ی فعالیت‌های دولت مدرن ترکیه قرار گرفته است و اینگونه است در ترکیه که نام و زبان کوردستان ممنوع بوده، امروز در اثر درایت رهبران آن سال‌ها از ایران جلوتر حرکت می کند.
ذکر این مسائل بدین دلیل بود که مسئله کورد در ایران آن گونه که عده‌ای تصور می‌کنند نیست که بشود با تعیین یک استاندار کورد یا اهل سنت یا یک معاون وزیر حل و فصل شود. چالش کوردستان ایران ناشی از انباشته شدن مطالبات سالهای دور و نزدیک و بی‌برنامگی تهران برای نگاه متفاوت به این مقوله‌ی متفاوت است که بایستی با یک پلاتفورم و یک استراتژی کارشناسانه در سطح ملی کشور حل و فصل شود، مسئله دادن پست و مقام به فلان فعال فرهنگی و سیاسی و چشم‌پوشی بر اصل مسئله، نمی‌تواند جمهوری اسلامی را از بحران کوردستان عبور دهد، من خیرخواهانه عرض می‌کنم جنابعالی خود حقوقدان هستید و عمیق‌تر و اساسی‌تر روی این مسائل بیندیشید زیرا ایران مام میهن کوردهاست.
مطالبات و شکاف عمیق مرکزگریزی و واگرایی و رشد نسل جوان و تحصیلکرده و دانشگاهی معتقد به حقوق شهروندی و تحولات منطقه‌ای در مناطق کوردنشین ترکیه، عراق و سوریه و اثرات آن بر کوردهای ایران به ویژه جامعه‌ی جوان، فرهنگی و پویای کوردستان در ایران را ترغیب و تحریک می‌کند و آن‌ها نمی‌توانند ساکت بمانند. آن‌ها از کمترین حقوق انسانی و ایرانی خود چشم پوشی نمی‌کنند. من اساس رسیدن به حل مسئله کوردها در ایران را گفت و گو و دیالوگ دلسوزانه دو سویه قضیه می‌دانم و با درک شرایط امروز جمهوری اسلامی و موقعیت دولت جنابعالی امید آن دارم حداقل نسخه‌های اولیه براساس واقعیت‌های موجود پیچیده شود تا انشاالله در آینده بتوان این زخم تاریخی را زودتر التیام بخشید.
۷- جایگاه جنبش قومی کورد در ایران
اگر تا دیروز فعالیت‌های قومی در مناطق کوردنشین ایران در چهارچوب ساختارهای عشیره‌ای و سنتی شکل می‌گرفت و اگر در جنگ خونین سالهای اول انقلاب در کوردستان روستائیان و قشر پایین جامعه در برابر جمهوری اسلامی مدافع ناسیونالیسم کوردی بودند، امروز کنشگران قومی از طبقه متوسط شهری با مطالبات و رویکردهای نوین نه به سودای حکومت بر ایران که با مطالبه حقوق شهروندی، عدالت اجتماعی و قانون اساسی هم در نقد جمهوری اسلامی و هم اپوزیسیون سنتی کوردستان حضوری سرنوشت ساز دارند و جنبش قومی کوردستان امروز با مدیریت دانشگاهیان و نخبگان به جای آدرس کوهستانها، آدرس خیابانها، دانشگاهها، مساجد، مراکز فرهنگی، حسینیه‌ها، نهادهای مدنی و مراکز صنعتی و توسعه را نشان می‌دهند و اگر تا دیروز شهر مهاباد مرکز ناسیونالیسم کوردها بود امروز مراکز قدرتمند استانی سنندج، کرماشان و ایلام مدیریت ناسیونالیسم مدنی کوردها را با پتاسیلی بالقوه رهبری می‌کنند.
کنشگران قومی و مذهبی این جنبش مدنی به رهبری طبقه متوسط شهری در حفظ تمامیت ارضی ایران و مقابله با اندیشه‌های واگرایی و خلاف امنیت ملی کشور همبستگی و وحدت ملی و همگرایی را سرلوحه‌ی استراتژیک خود می‌دانند، بی‌عدالتی و نادیده انگاشتن قانون اساسی و عدالت اجتماعی و بی‌توجهی به فرهنگ و مذهب مردم کوردزبان و رویکردهای سنتی و کلاسیک و بی‌عدالتی در برابر این مردم را ظلم و بی‌توجهی به خالقان ۲۴ خرداد تلقی می‌کنند؛ روشنفکران و اهالی قلم و اندیشه کوردزبان ایران را سرزمین گلهای رنگارنگ برای همه‌ی ایرانیان می‌دانند و دشمنی با این سرزمین اهورایی را دشمنی با خود تلقی می‌کنند چرا که هویت ایرانی هویت فارس‌ها، ترک‌ها و کوردها نیست بلکه هویت جمعی همه‌ی ایرانیان است. هویتی که زاییده‌ی محیط جغرافیایی آن ملت می‌باشد.
صادقانه عرض می‌کنم، باور بفرمایید نه کوردهای ترکیه خود را ترکیه‌ای و بخشی از ترک‌ها می‌دانند و نه کوردهای عراق و سوریه عراقی و سوریه‌ای و بخشی از عرب‌ها می‌دانند آن‌ها سالهاست با مشکلات نژادی روبرو هستند، اما کوردهای ایران براساس یک حقیقت تاریخی خود را ایرانی دانسته و متفاوت از دیگر کوردهای کشورهای دیگر پیرامون کشور خود فکر می‌کنند. تحولات منطقه‌ای و جهانی و رشد فرهنگی و سیاسی کمک کرده همه‌ی ما عوض شویم و تغییر کنیم. آنگونه است احزاب اپوزیسیون کوردستان ایران هم عوض شده‌اند، تغییر کرده‌اند آن‌ها هم علاقه‌مند به گفت و گو و دیالوگ با تهران هستند می‌خواهند به سرزمین آبا و اجدادی خود برگردند، دیاسپورا، مهاجرت، آواره‌گی و دوری از وطن آن‌ها را هم آزرده کرده است، بالاخره مشکلاتی و اتفاقاتی به مانند همه‌ی کشورها برای کوردهای ایران هم اتفاق افتاده و منافع ملی حکم می‌کند با گفت و گو و صبوری سیاسی در پی حل مسائل استراتژیک ایران و کوردستان باشیم؛ کشور را از بحران‌های پیش رو واکسینه کنیم، تا مردمان مهربان این سرزمین از امکانات کشور ایران بهره‌مند شوند و عدالت، مهربانی و دموکراسی را جایگزین مشکلات و جنگ و خشونت نمائیم. به گفته‌ی گاندی: اگر نتوانیم گذشته را فراموش کنیم می‌توانیم همدیگر را ببخشیم
۸- زبان کوردی به عنوان عنصر اساسی هویت مردم کوردستان
وقتی صحبت از تدریس زبان مادری یا زبان کوردی می‌شود هدف به هم ریختن سیستم آموزش و پرورش در کشور نیست، بلکه در حد مجموعه زبان و ادبیات برای ماندگاری این زبان است کما اینکه حتی در مناطق کوردنشین پتانسیل تدریس زبان کوردی حتی در مدارس ابتدایی وجود ندارد و باید از صفر شروع کرد و کم‌کم این زبان را در کنار زبان فارسی گسترش داد. هم اکنون در ترکیه این اتفاق رخ داده و شروع کرده‌اند و در عراق هم که زبان از مدارس ابتدایی تا دانشگاه بوده و هست.
از سویی دیگر از سال ۱۳۳۵ تاکنون در ایران رادیوی کوردی وجود دارد و خدمات شایانی به زبان کوردی نموده با کمال تأسف بعد از انقلاب اسلامی سیاست‌های حاکم بر مراکز صداوسیمای مناطق کوردنشین در راستای خدمت به این زبان نبوده تا آنجا که امروز رادیو و تلویزیون ایران که شعار رسانه ملی را یدک می‌کشد و در مراکز مهاباد، سنندج، کرماشان، ایلام و تهران برنامه‌ی محلی دارد با صرف این همه هزینه‌ی بیت‌المال نتوانسته به این زبان خدمت آنچنانی بکند و با سیاست‌های غیرکارشناسی ضربات فراوانی به زبان مادری مردم وارد کرده است.
امروز در فضای مجازی حدود ۶۶ ماهواره به زبان کوردی در اروپا، کوردستان عراق و ترکیه برنامه پخش می‌کنند، که این شبکه‌ها اکثریت کوردزبانان ایران را متوجه خود کرده و فهم سیاسی فرهنگی آن‌ها را پربارتر نموده و بخش عمده‌ای از کوردزبانان ایرانی را از تماشای برنامه‌های صداوسیمای جمهوری اسلامی بی‌نیاز کرده است.
جنابعالی استحضار دارید زبان کوردی عنصر اساسی هویت کوردهاست و بی‌توجهی به این عنصر اساسی است که ساکنان سرزمین آریایی چنین پرسشی به ذهن می‌آورند که چگونه است در دانشگاه ابن رشد بغداد پایتخت عراق عربی بیش از ۵۰ سال است زبان کوردی تدریس می‌شود، اما در ایران این زبان مادری ما که اینگونه مظلوم واقع و به شبحی علیه تمامیت ارضی کشور تبدیل گردیده است. در حالیکه این زبان از مجموعه زبانهای هندی و اروپایی و هم ریشه زبان فارسی است و تدریس آن به گفته زبانشناسان باعث تقویت زبان فارسی خواهد شد و از نظر آمار جمعیتی سومین زبان بعد از فارسی و ترکی در ایران است.
۹- خیرخواهی نویسنده نامه
بنده به عنوان دلسوز ایران و کوردستان بی‌هیچ چشم‌داشتی بلکه از روی خیرخواهی و تنها به خاطر بیان حقیقت، این نامه را نوشته‌ام. و مدیر تنها مؤسسه فرهنگی کوردستانی در تهران هستم، روزنامه‌نگاری که جز نوشتن پیشه‌ای ندارد و پست و مقامی هم نمی‌خواهد که آردش را بیخته و الکش را آویخته. با احساسات هم نمی‌نویسد واقعیت‌ها را منعکس می‌کند. اما با تاریخ این مردم بزرگ شده و سرمایه‌های انسانی ایرانی که در این ۳۴ سال از دست رفته‌اند را در کوردستان مرور می‌کند و مناطق کوردنشین ترکیه، عراق و سوریه را چون سنندج و مهاباد و کرماشان می‌شناسد و با رهبران احزاب کوردی در عراق، سوریه و ترکیه رابطه‌ای صمیمی دارد، آرایش سیاسی و فرهنگی احزاب و نهادهای مدنی را در بخشهای مختلف کوردستان در ۴ کشور می‌شناسد و معتقد به حل مسئله کوردهای ایران در خیابان پاستور است. شناسنامه ایران را بدون نام کوردستان مخدوش می‌داند و عناصر اصلی فرهنگ و تمدن آریایی را که در دیاربکر ترکیه، اربیل عراق و قامیشلوی سوریه در برابر فرهنگ ترکی و عربی مقاومت می‌کند را به خوبی درک می‌کند و این غیبت تاریخی فرهنگ و تمدن ایرانی را در این سه دهه‌ی اخیر ظلم به ایران و فرهنگ این مرزوبوم می‌داند و اعتقاد دارد باید ایران با اقدامات عملی خود و حل مسئله کوردها و در کنار کوردها در عراق، سوریه و ترکیه قرار گیرد و برای کوردستان ایران سرزمین مسلمانی، عرفان، هنر و اصالت و آریایی و ایرانی صاحب برنامه و راهکار باشد.
امیدوارم به دلسوزی‌های این شهروند کوردستانی توجه نمائید، ما می‌توانیم با همکاری اهالی قلم و اندیشه بحران کوردستان را حل و فصل کنیم. حقوق این مردم ایرانی حق شرعی و قانونی آنهاست، این حصار امنیتی و سیاسی مناطق کوردنشین را در هم بشکنید پنجره‌های رحمت ایران را به روی مردم بگشایید. بحران سلفیت و واگرایی با قابلیت بحران آفرینی به لحاظ افزایش گریز از مرکز و واگرایی تمامیت ارضی ایران را تهدید می‌کند بسیاری از مسئولان ما غافل‌اند یا خود را به غفلت زده‌اند. اکثر مسئولانی که احیاناً پیرامون مسائل مختلف کوردستان به شما تحلیل خواهند داد همان آقایانی هستند که در این سال‌ها به جای توجه به مشکلات مردم ایران و حل مشکلات مردم مناطق قومی و مذهبی دغدغه‌ی مدیریت جهانی و مهرورزی به بورکینافاسو، نیکاراگوئه و حاج آقای چاوز را داشته‌اند و اکنون کمی زبانشان را چرخانده‌اند. اگر دست این‌ها بود ایران امروز ایران دیگری بود خداوند در ۲۴ خرداد به داد این مملکت رسید حداقل و ...
امیدوارم نظرات ما را درک بفرمایید، به راستی به ایران ظلم می‌شود و از جایگاه شایسته‌اش دور شده است، ما قامتمان از دیگران بلندتر است چرا ایران در محاصره قرار گرفته و به حاشیه رانده شده است؟ بیائید شرایط ژئوپولوتیک کوردستان را درک و از آن برای بزرگی ایران استفاده کنید، از شعارهای امنیتی و کلاسیک عبور نمایید. منطقه در حال دگردیسی است، مسئله کوردها جهانی شده، آن‌ها صاحب یک جنبش صدساله‌اند حق آنهاست در ترکیه، عراق، سوریه به شرایط ایده‌آل خود برسند و صاحب حکومت و سرزمین خود باشند، همچنانکه حق ماست در ایران به عنوان مام میهن کوردها سرمان را با افتخار بلند نگه داریم که در ایران مسئله کوردها در چارچوب قانون اساسی و در راستای منافع ملی و امنیت ملی ایران در حال حل شدن است.
جناب آقای رئیس جمهور، راقم این سطور نه نژادپرست است نه تعصب مذهبی دارد، بلکه در دفاع از این کشور رنج‌ها دیده و سختی‌ها را تحمل کرده، سالهاست برای زبان مادری‌اش تلاش می‌کند و معتقد است بایستی به این داستان تراژیک مسئله کوردها در ایران پایان داده شود. او از بزرگان دینی یاد گرفته که: دروغ گفتن حرام است اما گفتن همه‌ی حقیقت هم جایز نیست؟
صادقانه و دلسوزانه عرض می‌کنم اگر در آغاز راه به رویکردهای خیرخواهانه نخبگان مناطق کوردنشین توجه نمائید می‌توان امیدوار بود ضمن خدمت به این مردم شرافتمند که حق بر گردن شما و هیات دولت دارند به سرنوشت آقای هاشمی رفسنجانی دچار نشوید که در سال ۱۳۷۲ در دومین دوره انتخابات رئیس جمهور با قهر و اعتراض مدنی مردم کوردستان روبرو شد و مردم در مخالفت با ایشان به کسی رأی دادند که هرگز به کوردستان نرفته بود و تا امروزش او را در حد یک استاندار هم قبول ندارند.
همچنین سرنوشت آقای سیدمحمد خاتمی با همه‌ی محبوبیتی که نزد کوردها داشت چون در بین راه نتوانست حتی استاندار بومی منطقه دکتر عبدالله رمضان‌زاده را حفظ و به استعفای نمایندگان استان کوردستان بی‌توجهی نمود آنگونه شد که دولت اصلاحات در باتلاق سیاسی کوردستان گیر کرد و در این اواخر به هر ضعفی تن داد تا آنجا که نتوانست تنها روزنامه کوردی آشتی برای کوردها را در تهران حمایت کند و در برابر چشمان دولت اصلاحات توقیف شد و حتی اظهار تأسف جناب آقای خاتمی در روزهای آخر پیرامون این روزنامه کارساز نشد.
و آقای محمود احمدی‌نژاد هم در چهار سال اول ریاست جمهوری هر چه به میان کوردها رفت، لباس کوردی پوشید و با زبان کوردی صحبت کرد، اما چون فاصله شعار تا عملش کیلومترها فاصله داشت توفیقی برایش حاصل نشد و آنچه شد که شد؟.....
جناب آقای روحانی امیدواریم دولت جنابعالی همان دولت آشتی ملی که در سخنرانی سنندج وعده‌ی آن را داده‌اید باشد و ضمن فروریختن دیوارهای بی‌اعتمادی و ضمن حفظ جایگاه شایسته ایران در منطقه بعد از ۳۴ سال، جواب این سؤال را که اگر اسلام و جمهوری اسلامی نتواند منادی گفت و گو، صلح و حل بخشی از مشکلات هموطنان خود در مناطق کوردنشین ایران باشد باید درد را پیش چه کسانی جز رئیس جمهور حقوقدان برد؟
۱۰- پیشنهاد و راهکارهای عملی
در خاتمه ۲ درخواست عملی برای تحقق نظرات جنابعالی تقدیم، تا در این بزنگاه مهم تاریخی با عقلانیت و با نقشه راه تعریف شده عبور و با همفکری دلسوزان در دولت و مناطق قومی و مذهبی مسائل را مهندسی کنیم چرا که دوران آزمون و خطا به سر آمده است.
۱- حال که برای اولین رئیس جمهور در طول تاریخ ایران دستور تعیین دستیار ویژه در امور مذاهب و اقوام را صادر نموده‌اید، مستحضر هستید برای تحقق نظرات جنابعالی و توقع افکار عمومی در مناطق مذهبی و قومی کشور لازم است جایگاه قانونی و اجرایی این حکم تعریف و در سطح عالی کشور به ویژه هیات دولت هر یک براساس جایگاه و موقعیت وزارت‌خانه یا سازمان زیرنظر همراهی نمایند پیشنهاد می‌شود دستور فرمائید ضمن انحلال حوزه مشاورت رئیس جمهور در امور اهل سنت که در این سال‌هاهیچ که نفعی برای اهل سنت نداشته بلکه در میان مسلمانان منطقه هم موجب آبروریزی بوده است، نسبت به تعریف جایگاه قانونی و اجرایی مسئولیت دستیار ویژه در هیات دولت اقدام تا ایشان هم با همکاری نخبگان قومی و مذهبی گامهای اساسی در جهت خدمت به مردمان این مناطق برداشته و با همکاری با وزارت خانه‌ها و سازمان‌های مرتبط با مسائل چالش برانگیز در مناطق شاهد خدمات دولت امید و اعتدال باشیم.
۲- از جنابعالی درخواست می‌کنم در یک اقدام تاریخی به عنوان رئیس جمهور و رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی و براساس امر پروردگار در آیه ۱۳ سوره حجرات، مواد ۱۵ و ۱۹ قانون اساسی و سخن رهبر انقلاب در سفر سال ۱۳۸۸ به کوردستان که بیان داشتند: «زبان کردی میراث ملی ایران است» و همچنین بیانیه شماره ۲ اقوام و مذاهب جنابعالی به هنگام تبلیغات و به احترام میلیون‌ها ایرانی کوردزبان و زبانی که در میان زبانهای ایران نزدیکترین زبان به زبان فارسی است و آموزش آن باعث تقویت زبان رسمی کشور می‌شود، دستور فرمائید وزارت آموزش و پرورش و وزارت علوم و آموزش عالی برای کلاس اول دبستان در آموزش و پرورش و در بخشی از رشته‌های علوم انسانی و دانشگاه‌های مناطق کوردنشین در وزارت علوم و آموزش عالی امکان آموزش زبان کوردی فراهم تا در شورای راهبردی اقوام و مذاهب زیر نظر جناب آقای یونسی با استفاده از نظرات زبانشناسان و اساتید تعلیم و تربیت در مناطق کوردنشین طرح علمی و عملی آن را آماده و کم‌کم وارد خدمت به این مردم صبور و مهربان شویم و توسعه واقعی فرهنگی را استارت بزنیم. انشاءالله این چنین باد.
فرصت شمار کز این دو راهه منزل
چون بگذریم دیگر نتوان به هم رسیدن
با سپاس
بهرام ولدبیگی
مدیر انستیتو فرهنگی کردستان ـ تهران
منبع:وبلاك نورياب
نظر شما
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیریت در وب سایت منتشر خواهد شد