آیا فشار خون شما در محدوده خطر است ؟

کد خبر: 68467|21:55 - 1392/07/12
نسخه چاپی
آیا فشار خون شما در محدوده خطر است ؟
فشار خون بالا بیماری شایعی است که اغلب بزرگسالان را مبتلا می سازد. فشار خون آن نیرویی است که خون بر دیواره سرخرگ های بدن انسان وارد می کند.

فشار خون  بالا یا هاپیرتانسیون چیست ؟

فشار خون بالا بیماری شایعی است که اغلب بزرگسالان  را مبتلا می سازد. فشار خون آن نیرویی است که خون بر دیواره سرخرگ های بدن انسان وارد می کند.اگر این نیرو افزایش پیدا کند ، بار قلب بیشتر شده و منجر به آسیب رگ های خونی  می شود . اگر فشار خون کنترل نشود ،این وضع به مرور زمان  موجب خطراتی برای قلب ، مغز ، کلیه و سایر اندام های بدن خواهد شد.

علایم فشار خون بالا کدامند؟

فشار خون بالا را گاهی اوقات «قاتل خاموش» می نامند، زیرا می تواند سالها علامت واضحی از خود نشان ندهد .در حقیقت یک نفر از هر پنج نفر مبتلا به فشار خون بالا ، نمی دانند که به این بیماری مبتلا هستند . در صورت عدم درمان ، این بیماری بتدریج  منجر به آسیب قلبی ، ریه ها ، عروق خونی ،مغز و کلیه ها خواهد شد . فشار خون بالا خطر بزرگی برای بروز حملات قلبی  و  سکته مغزی در اغلب جوامع امروزی می باشد .

چه عامل یا عواملی موجب فشار خون بالا می شوند ؟

فشار خون طبیعی در افراد بزرگسال زیر 80/120 میلی متر جیوه یا 8/12 سانتی متر جیوه  می باشد که  120 روی 80 یا 12 روی 8 خوانده می شود .در اغلب موارد ،علت فشار خون بالا  ناشناخته است . عدد بالایی  یا «فشار سیستولیک» نشانگر میزان فشاری است که قلب هنگام ضربان زدن ایجاد می کند .عدد پایینی یا «فشار دیاستولیک» نشانگر میزان فشار در بین ضربان ها می باشد. قلب در این زمان مجال پیدا می کند تا پر از خون شود .گاهی اوقات بیماری کلیه ها یا غده آدرنال ( غده فوق کلیوی) موجب فشار خون بالا می شود .

علامت هشدار

تقریبا یک چهارم مردم دنیا دچار حالتی موسوم به «پیش فشار خون بالا» یا «پره هایپرتانسیون» هستند .فشار خون این افراد دایما بالاتر از حد طبیعی است( یعنی فشار سیستولیک در بین عدد120 تا 139 و فشار دیاستولیک در بین عدد 80 تا 89 میلیمتر جیوه قرار دارد ). این افراد در قیاس با افراد دارای فشار خون طبیعی  دو برابر بیشتر گرفتار بیماری قلبی  می شوند. تغییر روش زندگی براساس توصیه پزشکان   برای کاهش این ارقام و مقابله با بیماری قلبی ضرورت دارد .

محدوده خطر در فشار خون بالا

کسی که  دارای فشار خون 140 روی 90 میلیمتر جیوه  یا بیشتر باشد ، مبتلا به فشار خون بالا است ، هرچند که احتمالا هیچ علامتی نداشته باشد . فشار خون 180 روی  110 میلیمتر جیوه یا بیشتر بیانگر «بحران فشار خونی » است . در چنین حالتی باید قدری استراحت نمود و مجددا فشار خون را گرفت . اگر فشار خون کماکان در این محدوده باشد باید فورا به مرکز فوریت های پزشکی (115) زنگ زد.«بحران فشار خونی» می تواند منجر به سکته مغزی،حمله قلبی، آسیب کلیوی یا از دست رفتن هوشیاری شود.علایم و نشانه های «بحران فشار خونی»  شامل سردرد شدید، اضطراب، خون دماغ و نفس  تنگی می باشند .

چه کسانی دچار فشار خون بالا می شوند؟

تا سن 45 سالگی ، مردان بیش از زنان مبتلا به فشار خون بالا می شوند .هرچقدر سن بالاتر برود ، فشار خون هم بالامی رود .در سن 65 سالگی زنان بیش از مردان دچار فشار خون بالا هستند . اگر کسی دچار بیماری قند (دیابت ) باشد و یا یکی از اعضای درجه یک خانواده او دارای فشار خون بالا باشد ، بیشتر در معرض خطر قرار دارد . حدود 60% افراد دیابتی گرفتار فشار خون بالا می باشند.

فشار خون بالا و نژاد

سیاه پوستان در قیاس با سفید پوستان بیشتر و زودتر  گرفتار فشار خون بالا می شوند .پژوهش های ژنتیکی نشان داده است که سیاه پوستان نسبت به نمک حساسیت بیشتری دارند .افراد دارای «ژن حساس به نمک»  با مصرف نصف قاشق چایخوری نمک، حدود 5 میلیمتر جیوه فشار خون شان افزایش پیدا می کند . رژیم غذایی و وزن بالا(چاقی) نیز در این رابطه نقش بازی می کنند.

فشار خون و سدیم

سدیم یا همان ماده اصلی نمک طعام  از طریق نگهداری آب در بدن موجب  بالا رفتن فشار خون می شود ، زیرا بار بیشتری را بر قلب تحمیل می نماید . «انجمن قلب آمریکا» مصرف  روزانه 1500 میلیگرم یا یک و نیم گرم سدیم و نه بیشتر  را توصیه می کند . بنابراین ضرورت دارد تا  برچسب و منوی غذاها  از نظر  مقدار سدیم موجود در آنها بررسی شود. بیش از 75% سدیم وارد شده به بدن  از طریق مواد غذایی فرآوری شده تامین می شود (سوپ و گوشت کنسرو شده بیشترین مقدار سدیم را دارند).

فشار خون بالا و استرس

استرس فشار خون را دفعتا بالا می برد ، اما دلیلی وجود ندارد که به عنوان یک روند مداوم موجب فشار خون بالا بشود . با این حال ، استرس نقش عامل خطر برای بیماری قلبی را بازی کرده  و بنابراین بطور غیر مستقیم با فشار خون بالا ارتباط دارد. استرس موجب عادات ناسالم دیگری مانند رژیم غذایی نامناسب ، مصرف الکل یا سیگار شده و از این طریق فشار خون بالا و بیماری قلبی  خواهد شد .

فشار خون بالا و وزن

اضافه وزن و چاقی ، بار بیشتری را بر قلب تحمیل نموده و بنابراین خطر بروز فشار خون بالا را بیشتر می گردانند .به همین دلیل رژیم غذایی پایین آورنده  فشار خون  بالا  باید طوری طراحی شود که  کالری های دریافتی بدن را  نیز کنترل نماید. حذف غذاهای چرب و دارای قند اضافی  از رژیم غذایی و بر عکس  افزایش مصرف میوه های کم شیرین ،سبزیجات ، پروتئن سبک  و فیبر باید در دستور رژیم غذایی قرار گیرد .حتی از دست دادن 5 کیلو وزن می تواند وضعیت را تغییر دهد .

فشار خون بالا و الکل

مصرف فراوان الکل می تواند فشار خون را بالا ببرد. در این رابطه  رعایت  توصیه های «انجمن قلب» اهمیت بسیاری دارد .  

فشار خون بالا و کافئین

اگر مصرف کافئین بتواند فردی را تحریک نماید ، بطریق اولی می تواند فشار خون را نیز بالا ببرد .این تاثیر زودگذر می باشد .پژوهش های علمی تا کنون رابطه ای بین مصرف کافئین و ایجاد فشار خون بالا را نشان نداده اند. براساس توصیه «انجمن قلب آمریکا»  روزانه می توان یک یا دو فنجان کافئین نوشید.

فشار خون و حاملگی

«هایپرتانسیون  ناشی از حاملگی » نوعی فشار خون بالا است که در خلال نیمه دوم حاملگی روی می دهد.این فشار خون اگر تحت درمان قرار نگیرد ، منجر به نوعی بیماری خطرناک  بنام پره اکلامپسی و نهایتا اکلامپسی  می شود که  هم  مادر  و هم جنین را در معرض خطر قرار می دهد . این بیماری جریان خون و اکسیژن در داخل بدن را محدود گردانده و کلیه ها و مغز مادر را دچار اختلال می نماید . بعد از تولد بچه ، فشار خون  مادر   معمولا به حالت طبیعی بر می گردد .

فشار خون بالا و داروها

داروهای مخصوص سرماخوردگی و آنفوآنزا( دارای ماده دکونژستان یا ضد احتقان) یکی از دسته های دارویی می باشند که می توانند فشار خون را بالا ببرند .سایر داروها شامل مسکن های غیر استرویئدی ، استرویئدها،داروهای رژیمی ، قرص های ضدحاملگی و تعدادی از  داروهای ضد افسردگی می باشند .اگر کسی دچار فشار خون بالا باشد باید هنگام مصرف هر گونه دارویی با پزشک معالج خود مشورت نماید .

فشار خون بالای ناشی از «روپوش سفید»

برخی افراد فقط در مطب پزشکان یا مراکز درمانی دارای فشار خون بالا هستند که علت آن می تواند تحریک عصبی یا اضطراب باشد. تعدادی از این افراد فقط گاه به گاه دچار این وضعیت می شوند . مطالعه ای به تازگی نشان داده است که این افراد  در قیاس با سایرین ،بیشتر در معرض خطر ابتلاء به فشار خون بالا هستند .لازم است تا طبق یک برنامه منظم فشار خون  این افراد در منزل  گرفته شود وبعدا به اطلاع پزشک برسد. دستگاه فشار سنج و نحوه  گرفتن فشار خون این افراد در منزل باید بررسی شود.

فشار خون بالا و کودکان

هرچند که فشار خون بالا معمولا بیماری افراد بزرگسال است ، اما این امکان وجود دارد که کودکان نیز دچار فشار خون بالا بشوند . فشار خون «نرمال» در یک کودک  با توجه به سن ، قد و جنسیت او متفاوت است . بنابراین اگر نگرانی  وجود داشته باشد پزشک معالج  اطلاع می دهد . اگر کودکی چاق باشد ، یا دارای سابقه خانوادگی فشار خون بالا باشد یا از نژاد سیاه پوست باشد ، بیشتر در معرض خطر است .

درمان:  رژیم غذایی مناسب  

با انتخاب رژیم غذایی مناسب  می توان  فشار خون را کاهش داد. رژیم غذایی موسوم به «داش» (DASH) یا «رژیم غذایی توقف فشار خون بالا » شامل میوه و سبزیجات بیشتر ، غلات سبوس دار ، لبنیات کم چرب، ماهی ، ماکیان  و دانه های مغزدار می باشد . باید مصرف گوشت قرمز ، غذاهای شور  و شیرین را به حداقل رساند . کاهش  مقدار سدیم در  رژیم غذایی نقش بسیار مهمی در توقف فشار خون بالا دارد .

درمان: ورزش

ورزش منظم  می تواند فشار خون بالا را پایین بیآورد . بزرگسالان باید هر هفته حدود 150 دقیقه ورزش ملایم (مثلا پیاده روی نسبتا تند، دوچرخه سواری،فعالیت های باغبانی وسایر ورزش های آیروبیک) داشته باشند. در هفته دو روز فعالیت های نیازمند به بکارگیری عضلات(اغلب عضلات مهم بدن) توصیه می شود.

درمان : داروها

 اگر  رعایت رژیم غذاییDASH و انجام  ورزش برای کنترل فشار خون بالا کفایت نکنند ، در آنصورت استفاده از دسته های مختلف دارویی  برای رسیدن به این منظور لازم است. تجویز دارو ، نوع  ، نحوه  مصرف و مقدار آن تابع  نتیجه ارزیابی پزشک از وضعیت بیمار می باشد . دسته های مهم دارویی که پزشکان آنها  را برای کنترل فشار خون بالا تجویز می نمایند عبارتند از:داروهای دیورتیک یا مدر (ادرارآور)،بتا بلوکر ها،مهارکنندگان آنزیم موسوم بهACE،بلوک کننده های  گیرنده آنزیم آنژوتانسین،بلوک کننده های کانال کلسیم  وسایر داروها(مثلاآلفا بلوکر ها،آگونیست های مرکزیوگشاده کننده های عروقی).  استفاده از هرکدام از این دسته های دارویی پیآمدهای نامطلوبی نیز به همراه دارد .پزشک بعد از سبک و سنگین کردن، اقدام به تجویز مناسب ترین نوع خواهد کرد. برای رسیدن به نتیجه مطلوب (کنترل مناسب فشار خون بالا) گاهی اوقات پزشک ناچار از  کم یا زیاد کردن مقدار مصرف یک دارو یا تعویض یک نوع به نوع دیگر یا اضافه کردن یک یا چند دارو به دارویا داروهای قبلی  می شود . درهرحال نبایداقدام به  مصرف خودسرانه دارو یا قطع مصرف آن نمود .

درمان :درمان های مکمل

استفاده از روش های آرام سازی یا تنش زدایی مانند مراقبه (مدیتیشن)، یوگا ، تای چی و تنفس عمیق به همراه  تغییر در سبک زندگی مانند ورزش منظم و تغذیه مناسب نیز می تواند کمک کننده باشد . داروهای گیاهی ممکن است با داروهای مصرفی دیگر تداخل پیدا کرده و خطرناک باشد . در حقیقت تعدادی از داروهای گیاهی حاوی موادی هستند که فشار خون را بالا می برند. استفاده از هر نوع داروی گیاهی یا روش مکمل باید با مشورت پزشک معالج باشد .

زندگی با فشار خون بالا

فشار خون بالا  معمولا یک بیماری دایم العمری  است .لازم است داروهای تجویزی را مرتبا مصرف نموده و فشار خون را پایش کرد .اگر فشار خون تحت کنترل قرار گیرد ، خطر سکته مغزی ، حمله قلبی و نارسایی کلیه به حداقل می رسد .

دکتر برهان ولدبیگی

نظر شما

دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیریت در وب سایت منتشر خواهد شد