كبك پرنده اي كه همه دوستش دارندوهركس به نوعي از آن تعريف ميكند.مثلااستاد عميددر فرهنگ لغتش كبك را اين چنين معرفي ميكند: پرنده اي است به اندازه كبوتر داراي دم كوتاه و پرهاي خاكي رنگ، بالهايش داراي لكه هاي سرخ و سياه گوشتي لذيذ داردو بيشتر در دامنه كوهها و ميان دره ها پيدا ميشود. كبك ماده در فصل بهار در زمين گودالي حفر ميكندودر آن چند تخم ميگذاردو روي آن ميخوابدتا جوجه هايش بيرو ن بيايند.كبك را اگر در خانه نگه دارند تخم ميگذارداما روي آن نمي خوابد وبه جوجه تبديل نميكند.(ص 1620)
ماموستا هه ژارموكرياني هم در فرهنگ لغت كردي فارسيش كه گنجينه اي ارزشمند است اين چنين آنرا تعريف ميكند:كه و بالداريكي رنگين و جوان له كوتر زلتر به دنگيكي خوش و گوشتيكي خوش .(هه نبانه بورينه .ص660)
حتما گذرتان به کوهستان افتاده است ؛بویژه سحرگاهان وزمانیکه سکوت و خلوتی بر کوهستان حاکم است ؛آنگاه که طنین سحر آمیز کبک انسان را از خود بی خود میکند.براستی زیبا بی نطیر و شنیدنی است. نا گاه صدایی و دیگر هیچ .بله انسانی و اسللحه ای و شلیکی و سکوتی خفه کننده در دل کوهستان .اگر به این سکوت دقت شود شاید از شدید ترین ناله ها هم پر صدا تر با شد.اما باید نشست وآنرا شتیداما با گوش دل.
بهرحال در کوهستان جانداران و پرندگان زیادی وجود دارندکه در میان آنها کبک شرایطش مقداری متفاوت تر است زیرا مظلومیتش از بقیه بیشتراست زیرا درمناطق کرد نشین والبته سایر مناطق حداقل 15راه و روش شکارش وجود دارد که یرای هیج جانداری به این حد قابل تصور نیست.البته برخی از این راهها از قصاوت وبیرحمی خاصی برخوردار است. جسه نسبتا کوچک کبک سبب شده که میزان گوشتش نصف یک مرغ معمولی باشد اما چون افراد بدان عادت کرده اند با حرص و ولع خاصی دنبال آن میروند و شاید بدان معتاد شده اند. قبلاشکار از قداستی برخوردار بود و در برخی زمانها به هیج وجه شکاری صورت نمی گرفت. بعبارتی شکارچیان به قوانین تعریف نشده پایبند بودند مثلازمان جفت گیری یا رشد جوجه ها(گوار) اما امروز در هیج مقطعی به این پرنده رحم نمی شود. غم سوزناک شکار کبک و نوع آن حتی در میان اشعار شاعران بزرگ از جمله ماموستا قانع؛مولوی؛صیدی؛میرزا محمودو....نمودپیدا کرده است که چگونه از جنس خودش(در قفس)برای به دام انداختنش استفاده می شود.برخی اشعار گله مندی کبک از هم جنسهایش است که با این خیانتش چگونه آتها را به دام می اندازد.لازم به دکر است که دو فرم اصلی شکار کبک یعنی :شه ره بق ،چیل کر؛با استفاده از این حربه صورت میگیرد.یعنی کبکی را در داخل قفس قرار داده و در جای پنهان میکنند و بقیه ماجرا.....و این بدترین خیانتی به هم جنسان است و البته این کارمتاسفانه امروزه در میان انسانها نیز الگو برداری شده است.
از شنیده ها بر میاد که مسئولان میراث فرهنگی انگارکه تمام کارهایشان تمام شده شکار کبک را در یکی از استانها بعنوان میراث فرهنگی معرفی نموده اندکه واقعا جای تعجب داردمسئولین محیط زیست سکوت کرده اند یا ما بی خبریم.
بهر حال مختصرا به برخی از راههای شکار این پرنده مظلوم و خوش الحان اشاراتی خواهم داشت .امیدوارم روزی برسد که یا با قدرت ادارات مرتبط یا با فرهنگ سازی زمینهجلوگیری از شکار بی رویه اش و رشد و تکثیر این پرنده قشنگ فراهم گردد.
1-شه ره بق
2 . چیل کر
3. دام؛ د ا و
4.هوا زنی
5. کولیت
6.بگار
7. پاریز
8.دامگاه
9. سر ریوی(روباه)
10. بره ره ت
11. شه و چره
12.آو وره
13.کو پیچ
برخی از این روشها به حدی ظالمانه است که گاها در میان محاورات شکارچیان نیز نمود دارد مثلا روش "کولیت " یا "آو وره" که شکارچی در محلی نزدیک چشمه های کوهستان یا مانداب ها پنهان میشوند و زمانیکه کبکها برای آب خوردن به سر چشمه میایند و دقیقا بر روی آب مورد هجوم قرار میگیرند.
روش دیگری که امروزه نسل این پرنده را تهید شدید میکند استفاده از دام های عجیب است که به شکار یک مورد گاها تا 15پرنده را به دام می اندازند.درخواست عاجزانه ای که داریم این است که در آستانه جفت گیری و تخم گذاری این پرنده زیبا منصفانه دست از شکار بکشند تا همچون گذشته های نه چندان دور شاهد حضور گسترده آنها در کوهستانهای کردستان باشیم. امید است تعداد وجود كبك ها بحدی باشد که همه عاشقان کوه از لذت ببرند.
صباح ولدبیگی ––فروردین92
نظر شما
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیریت در وب سایت منتشر خواهد شد