به گزارشهزار ماسوله، برخی از روستاهای منطقه اورامان فارغ از جاذبه های محیطی و طبیعی، دارای معماری خاصی به شیوه های سنتی و بومی است که نظر هر بیننده ای را به خود جلب می کند.
خانه هایی که با مصالح بومی منطقه شامل سنگ و گل ساخته شده اند و حیاط یک خانه پشت بام خانه دیگر محسوب می شود و این سبک و شیوه معماری چشم انداز زیبایی از روستاها خلق کرده است.
بیشتر این سبک معماری را در روستاهای منطقه اورامانات یعنی شهرستان پاوه در استان کرمانشاه و مریوان و سروآباد در استان کردستان می توان به چشم دید.
شهرستان پاوه سه روستای گردشگری به نام های هجیج، شمشیر و خانقاه دارد که در میان روستاهای منطقه از نظر آب و هوا، پوشش گیاهی، باغات و موقعیت جغرافیایی از سایر روستاها متمایزتر است.
در استان کرمانشاه 14 روستا به عنوان روستاهای گردشگری معرفی شده است که از این تعداد سه روستای هجیج، شمشیر و خانقاه در شهرستان پاوه است.
روستای هجیج
روستای هجیج از توابع بخش نوسود شهرستان پاوه در استان کرمانشاه است و در درهای زیبا و در جنگلی انبوه قرار گرفته است .
این روستا از جمله پرجاذبهترین نقاط استان کرمانشاه و از مناطق دیدنی اورامانات است و در 25 کیلومتری شهرستان پاوه قرار دارد.
روستای هجیج یکی از روستاهای پلکانی است با کوههای سنگی، مناظرسرسبز، چشمههای خروشان و مسیر پرپیچ و خم که چشم هر بینندهای را به خود معطوف میکند، به طوری که علاوه بر گردشگران، همواره هنرمندان خوش ذوق را به سمت خود میکشاند.
به علت کمبود زمین، پشت بام هر منزلی حیاط منزل پشتی محسوب میشود، طبعاً محل بازی بچهها و تفرجگاه والدین است.
مجموعه روستای هجیج یکی از شگفت انگیزترین روستاهای جهان است با مجموعهای از خیابانهای نیمدایره و ردیف ساختمانهای یک رو به دره عمیق و رودخانه زیبای سیروان.
خانههای هجیج همگی از سنگ و اغلب به صورت خشکه چین و پلکانی ساخته شده، به گونهای پشت بام هر خانه، حیاط خانه دیگری است.
بارش نزولات جوی مناسب به ویژه برف در فصل سرد سال و باران در بهار و پاییز موجب سرسبزی و طراوت روستا و مناظر اطراف آن شده است.
یکی از ویژگیهای منحصر به فرد مردمان این روستا خود کفایی در تمامی مایحتاج روزانه است به گونهای که از گیوهبافی که پایپوش مردمان مناطق کرد نشین است گرفته تا لباسهایی سنتی بافته شده از پشم ورنگ طبیعت، تا تهیه خوراک و مایحناج خوردنی و هر آنچه که نیاز زیستن در رفاه باشد که این همه تلاش، کوشش، ذوق و هنر ریشه در فرهنگ، باور و توانمندی آنان دارد.
یکی از جاذبههای قابل توجه این روستا وجود امامزاده سید عبیدالله فرزند امام موسی کاظم (ع) است که اهالی منطقه از آن به نام کوسه هجیج یاد می کنند و بسیار مورد احترام آنهاست.
اهالی منطقه از آن به نام کوسه هجیج یاد میکنند و بسیار مورد احترام آنهاست. چلهخانه روستا با بنای دیرین، ستونهای چوبی و نمدهای زیبایش از دیگر نقاط دیدنی روستاست.
منطقه اورامانات با طبیعت بکر و کوههای سرسبزش فضای مناسبی را برای دامداری فراهم کرده و همین باعث شده در تمام این منطقه از جمله در هجیج محصولات دامی دست اولی پیدا کنید. لباس و پارچههای زیبای کردی با جنس طبیعی و رنگهای خیرهکنندهشان نیز گزینه بعدی خرید است.
اما سوغات ویژه هجیج گیوه آن است که بسیاری از اهالی روستا از همین راه کسب درآمد میکنند.
گیوه هجیج پای چپ و راست ندارد و در اندازههای مختلف ساخته میشود و به رنگ سفید با کفیهایی به رنگ آبی کاربنی، قرمز، سفید و … به فروش میرسد.
**روستای شمشیر محصور در باغات
این روستا ناخودآگاه حس جنگل های شمال ایران و روستای دیدنی ماسوله را برای بیننده تداعی می کند. در این روستا که در 10 کیلومتری شهر پاوه از مسیر روانسر قرار دارد، خانه هایی وجود دارد که با تلاش ساکنان از سد صخره های کوهستانی عبور کرده اند و در سینه کش کوه سکونت گاهی امن و آرام برای خود ایجاد نموده اند؛ اینجا هر همسایه ای، پشت بام خانه اش را به حیاط خانه بالایی تبدیل کرده است.
روستای کوهستانی 'شمشیر' از توابع بخش مرکزی شهرستان پاوه در استان کرمانشاه از شمال و شمال غرب به کوه سربرده، از غرب و جنوب غربی به کوه شاهو و از شرق به کوه 'گاقران' محدود میشود.
ارتفاع روستای شمشیر از سطح دریا هزار و 780 متر با اقلیمی معتدل و خشک می باشد، هرچند آب و هوای شمشیر در بهار و تابستان معتدل و مطبوع و در فصل زمستان سرد و خشک است. رودخانه 'چم شارا' در جنوب این روستا جریان دارد.
درآمد اکثر مردم این روستا از فعالیت های زراعی، باغداری و دامداری تأمین میشود. عمده محصولات زراعی روستای شمشیر شامل گندم، جو، شبدر، گوجهفرنگی، خیار و بامیه است و گردو، آلوچه، توت و هلو نیز از محصولات باغی و سردرختی آن است. جاجیمبافی، موج بافی، گیوهبافی و توپ دوزی از صنایع دستی رایج این روستاست.
روستای خانقاه
روستاي خانقاه از توابع بخش مرکزي شهرستان پاوه در استان کرمانشاه، با مختصات جغرافيايي 46 درجه و 21 دقيقه طول شرقي و 35 درجه و 1 دقيقه طول شرقي، در 3 کيلومتري جنوب غربي شهر پاوه و 120 کيلومتري کرمانشاه قرار دارد. اين روستا به وسيله کوههاي دالاني و آتشگاه محصور شده است.
روستاي خانقاه در يک ناحية کوهستاني استقرار يافته و از سطح دريا در حدود 1380 متر ارتفاع دارد. آب و هواي آن در بهار و تابستان ملايم و مطبوع و در زمستانها سرد است.
تاريخ پيدايش روستاي خانقاه را که در محدودة شهر قديمي پاوه قرار دارد، به دورة يزدگرد سوم ساساني نسبت ميدهند. قلعه و دژ عصر ساساني در نزديکي شهر پاوه و پيوستگي تاريخي اين شهر با آباديهاي پيرامون خود، از جمله روستاي خانقاه، اين حدس و گمان را تقويت کرده است.
بنايي قديمي به نام حوضخانه در داخل اين روستا نيز نشانه ديگري از قدمت تاريخي اين روستاست.
مردم روستاي خانقاه به زبان کردي و با لهجه هورامي سخن ميگويند، مسلمانند وپیرو مذهب امام شافعی اند.
وستای خانقاه به دلیل برخورداری از آب و هوای معتدل، معماری پلکانی، خانه های سنتی، مناظر و چشم اندازهای کم نظیر، پتانسیلهای گردشگری قابل توجهی دارد؛ به همین دلیل در فصول بهار و تابستان گردشگران زیادی به این روستا سفر میکنند.
این روستا به وسیله کوههای دالانی و آتشگاه محصور شده است.
روستای خانقاه در یک ناحیه کوهستانی استقرار یافته و از سطح دریا در حدود یک هزار و 380 متر ارتفاع دارد و آب و هوای آن در بهار و تابستان ملایم و مطبوع و در زمستانها سرد است.
تاریخ پیدایش روستای خانقاه را که در محدوده شهر قدیمی پاوه قرار دارد، به دوره یزدگرد سوم ساسانی نسبت میدهند. قلعه و دژ عصر ساسانی در نزدیکی شهر پاوه و پیوستگی تاریخی این شهر با آبادیهای پیرامون خود، از جمله روستای خانقاه، این حدس و گمان را تقویت کرده است.
بنایی قدیمی به نام حوضخانه در داخل این روستا نیز نشانه دیگری از قدمت تاریخی این روستاست.
مردم روستای خانقاه به زبان کردی و با لهجه هورامی سخن میگویند، مسلمانند و اکثریت(تمامی ) انها مذهب تسنن دارند.
براساس نتایج سرشماری سال 1385، روستای خانقاه 1900 نفر جمعیت داشته است.
درآمد اکثر مردم روستای خانقاه از طریق فعالیتهای زراعی، دامداری، باغداری و امور خدماتی تأمین میشود و گروهی از روستاییان نیز در تولید صنایع دستی اشتغال دارند. شرایط مساعد آب، خاک و اقلیم، باغداری در روستا را رونق داده و گردو، انگور، توت سفید و گلابی از محصولات آن است.
مراتع سرسبز و حاصلخیز روستا ضمن رونق دامداری به تولید انواع لبنیات مانند شیر، ماست، کره، پنیر و روغن حیوانی منجر شده است. تولید انواع گیوه، کلاش و قالی نیز از محصولات صنایع دستی روستای خانقاه است.
روستای خانقاه در محدوده کوهستانی استقرار یافته و بافتی متمرکز و متراکم دارد، خانه های این روستا در شیبی ملایم و به شکل پلکانی ساخته شده اند، به طوری که بام یک خانه حیاط خانه دیگر است و اکثر خانه ها دو طبقه اند. بخش زیرین خانه به محل نگهداری دام و انبار اختصاص دارد و بخش فوقانی آن را اتاقهای محل زندگی افراد تشکیل میدهد. آشپزخانه و سرویس بهداشتی نیز به صورت مشترک مورد استفاده قرار میگیرد.
کوچه های روستا با درختان سرسبز و بلند، به ویژه در فصول بهار و تابستان مسیرهای دلگشایی هستند که عبور از آنها خستگی را میزداید و نشاط و شادمانی را جایگزین میسازد.
مصالح عمده به کار رفته در اکثر خانه های قدیمی روستا شامل سنگ، چوب، گل و خشت است، که به سهولت از اطراف روستا قابل تهیه است.مهمترین ویژگی خانه های قدیمی روستا هماهنگی آنها با محیط اطراف است. به طوری که سقف مسطح خانه ها با دیوارهای سنگی و گلی همرنگ طبیعت، کمال درآمیختگی فضای کالبدی روستا با محیط طبیعی اطراف را نشان میدهد.
نوع معماری خانه های روستاییان به نوع فعالیت و نحوه معیشت آنان بستگی دارد، به گونهای که خانه افراد شاغل در امور خدماتی با خانه افرادی که در امر تولید صنایع دستی و یا دامداری اشتغال دارند به لحاظ وسعت، فضا و تزیینات متفاوت اند.
نظر شما
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیریت در وب سایت منتشر خواهد شد